کتاب هزار و یک شب

ریچارد فرانسیس برتون، مترجم، نویسنده، دیپلمات، جهانگرد و جاسوس (۱۸۲۱م – ۱۸۹۰ م) در انگلیس به دنیا آمد. پدرش سرهنگ ارتش و مادرش دختر یک ثروتمند انگلیسی بود. برتون در کودکی همراه خانواده‌اش به سفرهای بسیاری رفت و خیلی زود استعدادش در یادگیری زبان‌های مختلف را نشان داد. او در سال‌های بعد توانست به ۳۵ زبان اروپایی، آسیایی و افریقایی صحبت کند. از جمله آثار او، ترجمه گلستان سعدی به انگلیسی است.
برتون در دانشگاه آکسفورد، تحصیلاتش را آغاز کرد و از همان زمان در کنار تحصیلات اکادمیکش یادگیری زبان عربی را هم شروع کرد اما قبل از پایان تحصیلاتش از دانشگاه اخراج شد. بعد از آن برتون تصمیم گرفت به ارتش ملحق شود و در قالب نیروی ارتش کمپانی هند شرقی به هند رفت و به عنوان یک سرباز با نیروی بدنی بالا، بسیار موفق بود. او در آنجا زبان‌های هندی، فارسی، گجراتی و پنجابی را یاد گرفت.
بعد از ۷ سال زندگی در هند، او آداب و فرهنگ مسلمانان را به خوبی یاد گرفته بود و مایل بود به صورت مخفیانه به مکه سفر کند. بالاخره در سال ۱۸۵۲ این اجازه به او داده شد تا به عنوان جاسوس انگلیسی به این سفر برود. او در این سفر نام جعلی میرزا عبدالله تاجر یزدی را داشت.
برتون همچنین سال‌ها در غرب آفریقا زندگی کرد و به مطالعه غرب آفریقا پرداخت. سپس در میانه اختلافات شدید مسلمانان، یهودیان و مسیحیان به‌عنوان سفیر انگلیس به دمشق فرستاده شد و تلاش بسیاری برا رفع اختلافات کرد. دشمنانش علیه او به انگلستان شکایت می‌کردند و در نهایت او به تریسته در ایتالیای امروزی فرستاده شد و سرانجام در همانجا درگذشت.
برتون در سال‌های آخر عمر، یهودی ستیز شد و کتابی در این مورد نیز نوشت.